Serbest vuruş spreyi FIFA’ya pahalıya patlayacak

Hüseyin Özkök - AJANSSPOR

Futbol dünyasında maç seyreden herkesin artık çok kanıksadığı bir sahne vardır. Ceza sahası önündeki serbest vuruşlarda hakemin belindeki spreyi çıkartıp içinde çok kısa sürede kaybolan köpükle topun yerini işaretlemesi ve barajın duracağı yere bir çizgi çekmesi. İşte bu sahnenin aktörü olan sprey köpüğü FIFA’ya ve belki de çok sayıda federasyona pahalıya mal olmak üzere.

FIFA, tazminat ödemeye mahkum edildi

Alman Süddeutsche Zeitung’un haberine göre Brezilya’da Rio de Janeiro Eyalet Mahkemesi FIFA’yı serbest vuruş spreyinin patent haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle tazminat ödemeye mahkum etti. Brezilya basını tarafından dolar bazında üç haneli milyonlara ulaşacağı tahmin edilen tazminatın miktarı ise bir başka mahkeme tarafından belirlenecek.

Mahkeme yıllardır sürüyor

Uzun yıllardan beri FIFA ile mahkemelik olan spreyin mucidi Pablo Silva ve ortağı Heine Allemagne, bu fikirlerini milenyumda gerçekleştirdiler. Ürettikleri spreyin ilk örneklerini Güney Amerika’daki federasyonlara ve ardından FIFA’ya sunan ikili, FIFA’dan bu buluşları için 500.000 Dolar patent teklifi aldılar. Ancak Siva ve Allemagne üretim ve tanıtım masraflarını dahi karşılamayan bu teklifi kabul etmediler. Ayrıca FIFA’nın bu patenti Amerikan Johnson&Johnson ve Meksikalı COMEX firmasına satacağı haberini almışlardı. Bir süre sonra o dönemdeki FIFA Başkanı İsviçreli Sepp Blatter ve yardımcılarından Arjantinli Juli Grondona kendilerine 40 Milyon Dolar teklifle geldiler. Ancak FIFA rüşvet skandalının ortaya çıkması sonrasında bu teklif hayata geçmedi.

İyi niyetlerini bozmadılar

Silva ve Allemagne yine de iyi niyetli davranıp Brezilya’daki 2014 Dünya Kupası’nda FIFA’ya spreyleri ücretsiz kullanma imkanı sundular ve sprey çok başarılı bir şekilde uygulandı. Ancak spreyin mucitleri FIFA’nın kendi logolarının üzerini kapattığını ve bir şeylerin doğru gitmediğini fark ettiler. İşte bu durumu kabullenemeyen iki Brezilyalı FIFA’ya dava açtılar. Yıllarca süren davanın ardından Brezilya Mahkemesi geçtiğimiz günlerde FIFA’nın patent haklarını ihlal ettiği sonucuna vararak dünya futbolunun patronunu tazminat ödemeye mahkum etti. Mahkeme gerekçeli kararında FIFA’nın ikiliyi sahtekar gibi göstermeye çalıştığını ve iyi niyetlerini suiistimal ettiğini ayrıca bilgilerini sömürme yoluna gittiğini belirtti. Mahkeme kararın incelemeye gönderilebileceğini ancak yeni belgelerle bir itirazın söz konusu olamayacağını da bildirdi.
Bununla birlikte patent sahibi olmaları nedeniyle her bir maçı faturalama hakkına sahip olan Silva ve Allemagne, Türkiye dahil patent aldıkları yaklaşık 50 ülkede de mahkeme açma hakkına sahip oldular. Daha önce çok paraları olmadığı için adeta iğneyle kuyu kazarak mahkemede kazanmayı başaran Brezilyalılar artık iyi avukatlarla haklarını arayacaklarını söylüyorlar.

Maçlarda kullanılan 'kaybolan sprey' nedir?

Kaybolan sprey, sıkıştırılmış bütan ve sudan oluşan kimyasal bir köpük. Köpük sıkıldıktan sonra 45 sn - 2 dk arasında bütanın buharlaşması nedeniyle sadece suya dönüşüyor ve sahadan kayboluyor.  Ceza sahası çevresindeki direkt ve endirekt serbest vuruşlarda barajın yerinin tam olarak belirlenmesini sağlayan sprey, Brezilya'da düzenlenen FIFA Dünya Kupası'nda kullanıldı. Güney Amerika'dan bulunduğu bilinen kaybolan sprey 2000'li yılların başından itibaren kullanılıyor.