13 hakem neden ihraç edildi? MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu konuştu

AJANSSPOR - HABER

Cüneyt Çakır, Fırat Aydınus ve Ali Palabıyık başta olmak üzere 13 hakeme düdük astıran Merkez Hakem Kurulu'nun bu tarihi kararı gündeme damga vurmuştu.

Hakemlerden Cüneyt Çakır, Fırat Aydınus, Bahattin Şimşek, Hüseyin Göçek, Ali Palabıyık, Aldulkadir Bitigen, Burak Şeker, Suat Arslanboğa, Mert Güzenge, Tugay Kaan Numanoğlu, Alper Ulusoy ve Halis Özkahya kızağa çekilen isimler oldu. Kamuoyunda birçok tartışma ortaya çıkarken, MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu, soruları yanıtlamak için yayıncı kuruluşun programına çıktı.

İşte MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu'nun açıklamaları

"Asla kabul etmiyorum"

13 hakemin görevden alınmasının operasyon olarak tanımlamasına karşı çıkan Gündoğdu "Bu kararın açıklanması 48 saat olmadı. Kamuoyunda çok sayıda söylemler oldu. Bu konunun operasyon ve temizlik gibi kemilerle değerlendirme yapılmasını doğru bulmuyorum. Asla kabul etmiyorum. Bunlar doğru değil. MHK olarak yaptığımız çalışmanın aslında Türk hakemleğinin geleceği için tasarladımız bir projenin ilk etabı." dedi.

"Futbola fayda sağlamıyor"

MHK'nın ciddi bir şekilde yıpratılmaya çalışıldığını söyleyen Gündoğdu "Buna bu şekilde bakılmasına önemli rica ediyorum. Aslında hakemler ve kurulumuz çok ciddi şimdi yıpratılıyor. Bu da futbola fayda sağlamıyor. Bunun bir proje olduğunu, sistem içinde bir çalışma olduğunu bilirsek ve eleştirilerimizi bu yönde yaparsak çok daha iyi olacak." ifadelerini kullandı.

"Biz bir planma ve program yaptık"

Serdar Tatlı'nın istifası sonrası 11. haftada göreve gedliklerini ve daha adil bir oyun oynanması için çabaladıklarını dile getiren MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu, şöyle konuştu:

"27 Ekim 2021 tarihinde ben ve ekibim göreve geldik. 11. haftada göreve geldik. Hemen göreve adapte olmak için çünkü ligin selayeti, maçların sağlıklı ve adil bir şekilde oynanması gerekiyordu. Bunu sağlayacaktık ama bir yandan da yıllardır konuşulan Türk futbol hakemliğinin ihtiyacı olan değişim sürecinin başlangıç sinyalleri verilmişti. Bir yandan da bu değişimi gerçekleştirmek içinde projeyi takip etmek üretmek, planlamamak gerekiyordu. Bu stratejiye dayalı. Biz bir planma ve program yaptık ve bunu da yönetime sunarak onayımızı aldık. 4 ay boyunca aslında herkese bir süre tanıdım ben. Buna ekibimde çalışma arkadaşlarımda dahil."

"Kendi içimizde sorgulamamız gerekiyordu"

Verilen kritik karar öncesi tüm hakemve gözlemcileri 4 ay boyunca sıkı bir gözleme tuttuklarını söyleyen Gündoğdu "Biz Türk futboluna bir hizmet sunuyorsak bu hizmetin de kalitesi sorgulanıyorsa bunu yukarı çıkartmak için acaba ne yapmamız gerekiyor. Bu planımızı uygularken de doğru yapıyor muyuz, yanlışlarımız neler diye de kendi içimizde sorgulamamız gerekiyordu. En önemlisi bu 4 aylık sürece boyunca hakem arkadaşlarımızı, gözlemci arkadaşlarımızı çok ince bir çalışmayla gözlemledik." ifadelerini kullandı.

"Doğru bir karar aldığımızı anlamış oldum"

Süper Lig ve A Klasman hakemleriyle ilgili aldıkları kararın son 48 saatte bakıldığında doğru olduğunu gördüğünü söyleyen Gündoğdu "Sonuçta 8 mart günü bu kararı uygulamay geçtik. Bu bir klasman belirleme. Klasman belirlemesi her yıl yapılır. Alışık olmadığımız konu şu burada. Klasmanlar bir sezon başında ve bir de devre arasında belirlenir. Ama yine benden önceki MHK baykanı Serdar Tatlı'nın önerisiyle ve yönetim kurulunun kabulüyle 4 döneme çıkarıldı. Performansı düşük olan hakemlerin performansını arttırmak için böyle bir şey yapıldığı söylendi. O zaman bunun nedenini anlamamıştım ama daha sonradan anladım. Son 48 saatte yaşananları gördüğümde ne kadar doğru bir karar aldığımızı anlamış oldum. Bu klasman belirlemede, üç kategoride arkadaşımız var. Birinci kategoride hakemliğinin son senelerine gelmiş, isimleri yıpranmış arkadaşlarımız. Bu onların elinde olan bir şey değil. Her yıl 40 maça çıkarsanız, yıpranırsınız." dedi.

"İster istemez yıpranıyorsunuz yılda 30 maç yönetince"

Karar alınan hakemlerin hiçbir suç örgütüne üye olmadıklarını söyleyen Gündoğdu "4 aylık çalışmanın özellikle son 2 aylık dönemindeki ölçütler belirleyici oldu. Hakem arkadaşlarımızın hiçbir suç örgütü, hiçbir illegal işle alakası yoktur. Zaten devletin gerekli mekanizmaları hepimizi incelemiştir. Klasman belirlemede üç kategoride arkadaşlarımız var. 1. kategoride hakemliğinin sonuna gelmiş, güvenlerini yitirmiş, yıpratılmış arkadaşlarımız var. İster istemez yıpranıyorsunuz yılda 30 maç yönetince... Bazı arkadaşlarımız bilerek veya bilmeyerek kurumun üzerinde davranışlarda bulundular. Bizler toplum üzerinde yaşıyoruz, rol modellerimiz var. Rol model arkadaşlarımız, bulundukları statünün verdiği avantajlardan hakemlik sisteminin etkilendiğini gördük. Düşüncesinde ve davranışında hür olmayan hiçbir insan rahat karar veremez. Hakemlerden beklenen şey rahat ve hür karar vermektir. Bunun kurumu yıprattığına karar verdikten sonra 10 haftayı bile bekleyecek zamanımız olmadığına karar verdik. Hakemlere karşı yapılan bu değerlendirmeler yalnızca hakemliği değil, Türk futbolunu etkiliyor. 1. kategorideki arkadaşlarımızla bu yüzden yollarımızı ayırdık." dedi.

"Onlarla çalışmalara devam etmek istiyoruz"

Özellikle FİFA kokartlı Cüneyt Çakır, Ali Palabıyık ve Abdülkadir Bitigen'in Süper Lig'den el çektirilmesi sonrası yapılan eleştirilere de cevap veren Gündoğdu, şu ifadeleri kullandı:

"Bizim için bütün arkadaşlarımızın hepsi aynı değere sahip. Tabiki performansları değişik olabilir. Kamuoyu bahsi geçen hakemlerin durumu merak ediyor olsa da bir sistem üzerinden konuşacaksak, sistem üzerinden beslenen değişiklikleri yapacaksak; kişiler fayda veya kişisel beklentiler veya kişisel beklentiler üzerinden değerlendirmeye çalışırsak biraz zorlanırız. Kamuoyunun merak etmediği şey, biz bu arkadaşlarımızla yola devam edeceğiz. Devam etmek isterlerse gözlemci, hakem eğitmeni, VAR'da yeni bir düzene geçiyoruz ve onlarla çalışmalara devam etmek istiyoruz. Kendilerine önümüzdeki günlerle bir davet yazısı göndereceğim."

"Bu kararda kimsenin dahli yoktur"

Verilen kararda kendi ve ekibi dışında hiçkimsenin haberinin olmadığını söyleyen Gündoğdu "TFF ve kulüplerin bu kararda dahli var mı? Bu kararda kimsenin dahli yoktur. Ne TFF Başkanı, ne kulüp başkanları ne de başka kişiler. Bu listenin hazırlanmasından ve sunulmasından tamamen ben ve ekibim sorumlu. David Ellarey'in de dahli yok, listeden de haberi yoktur." dedi.

"Bizde grev yok, istifa edebilir"

Göreve devam edecek listede yer alan Mete Kalkavan'ın istifa etmesini de değerlendiren Gündoğdu "Tabii bu duygusal bir durum. Yıllarca birlikte görev yaptığınız kişilerle olaylı da olsa yolları ayırmış oluyorsunuz. Süper Lig ve 1. Lig'de görev yapan arkadaşlarımızı davet ettim, bunun izahını yapmak için. Yine görüşeceğiz kendileriyle. Mete Kalkavan'ın bırakması bir karardır. Bizde grev yok, istifa edebilir, belli bir süre görev almak istemeyebilir. 6719 hakemimiz var. Süper Lig için tecrübe çok önemli ama aşağıda bekleyen çok genç arkadaşımız var. Yıllarca B klasmanında, C klasmanında bekleyenler var. Alttan gelen çok iyi arkadaşlar var, iddialıyım." şeklinde konuştu.

"Böylesi bir şey bir tercihtir ama saygı duymam"

Mete Kalkavan'nın dışında diğer hakemler de bu kararı protesto etmek için bu hafta maç yönetmiyoruz derlerse ne yapacaksınız? sorusuna ise MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu şu cevabı verdi:

"Türkiye Cumhuriyeti büyük bir kurum. Böylesi bir şey bir tercihtir ama saygı duymam. İstifa edebilir, en doğal hakkı. Belli bir süre görev almak istemeyebilir. 8888 tane insan kaynağımız var, 6500'ü hakem. Aşağıda bekleyen o kadar çok genç arkadaşımız var ki... Yıllarca B ve C klasmanında görev yapıp üst klasmandan hakem ayrılmadığı için üst klasmana çıkamayan hakemlerimiz var. Aşağıda pırıl pırıl hakemlerimiz var. Onları da yakından takip eden bir ekip var, bana haftalık rapor veriyorlar. Gözlemci raporlarının yanı sıra UEFA'dan eğitim için gelen insanlardan da onlara mentorluk yapmalarını istiyoruz. Bu şekilde hem yenilenme sağlanıyor, hem de hakemliğin yüzü değişiyor. Bu duygusal kararı almak kolay değil, taşın altına elimizi değil gövdemizi soktuk. Başkanımız Nihat Özdemir'e de teşekkür ediyorum, bu projemizde yanımızda oldu."

"Bu ağır bir taş ve biz bunun altına gövdemizi soktuk."

Görevlerinin çok zor olduğunu dile getiren Gündoğdu "Ben ve arkadaşlarımızın edindiği misyon, eğer bir hata görüyorsak bir ekliklik görüyorsak, yıllardır konuştuğumuz konuları konuşmak yerine harekete geçmekti. Ben mutfaktan geliyorum. Çok değerli hocalarım beni alt ligrde bana görev verdiler. Anadolu'da çok fazla deneyim edindim. İletişime açık bir insanım, akademik geçmişim de bu sorunu görüp analiz etmemde yardımcı oldu. Devamlı bununla kafa yoruyordum. Söylediğiniz gibi bir ihtilal veya operasyon amacıyla yola çıkılmaz. Gördüğümüz hataları düzeltmek gibi bir misyonumuz var. Duygusal bir durum evet ama buna göğüs gerebilmek gerekiyor. Bu ağır bir taş ve biz bunun altına gövdemizi soktuk." dedi.

"Şaşkınlık içerisinde olabilirler"

Konuyla ilgili Süper Lig'in tecrübeli hakemlerinden Cüneyt Çakır ve Fırat Aydınus'a da değinen Gündoğdu  "Cüneyt Çakır ve Fırat Aydınus ile henüz konuşmadık. Arayanlar oldu. Açıklama yapacağımı ve kendileriyle bireysel olarak görüşeceğimi söyledim. Bu süreçte yorum yapmamalarını rica ettim. Sağolsun dinlediler. Diğer arkadaşlar aramadı, şaşkınlık içerisinde olabilirler. Dinlerler, dinlemezler kendi kararlarıdır. Bir yönetime projeyi sunarken nasıl yapacağımızı belirtirken kararı açıkladıktan sonra neler olabileceğinin de tahminlerini yapmıştık. Sosyal medyadaki söylentilerin önüne geçmek istedik. Bu yüzden bu programa geldim." dedi.

'13 hakemle ilgili aldığı kararın Trabzonspor'un yarışta tek kalması kararda etkili oldu mu?' sorusuna ise MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu, şöyle konuştu:

Trabzonspor'un yarışta tek kalması kararda etkili oldu mu?

"Doğrudan etken değil ama etki eden şeylerden biri de bu oldu. Maç planlamalarını yaparken maç oynamaya çalışan takımlar, seyircinin maç dahil olduğu maçlar olacak. İlk maçlarda yeni hakemlerimize yardımcı olmamız gerekiyor. Onların mental durumunu da takip etmemiz gerekecek. Bu durum bize dolaylı bir etken oldu. Kalan haftalar için endişeye gerek yok. Biz ve hakemle güvenin. Kamuoyu insani hatayı kabul ediyor. Bu 12 hakem de hata yaptı, en genç arkadaşlar da bu hataları yapıyor. Kamuoyu genç arkadaşlarımızın hatalarını kabul ediyor. Yolları ayırdığımız arkadaşlara zaten uzun süredir az maç verdik. Genç arkadaşlara daha çok maç verdik. Kadın hakemlerimiz artık daha fazla görev alacak. Bu kararımızı da göreceksiniz."

"75 alamazsan kusura bakma VAR'da görev yapamazsın"

Arkadan yetişen yeni hakemlerin çok daha donanımlı olacağını söyleyen Gündoğdu "Yeni jenerasyon hakemlerin eğitim seviyeleri, algıları daha açık. Eğitim çeşitliliği fazla. Son dönemde eğitim süreçlerinde kendimizi oldukça eleştirdik. Gelen yabancı eğitimcileri de eleştirdik. Çeşitliliği arttırdık. Şu anda VAR odasına girecek arkadaşlarımız son 7 haftadır sınavdan geçiyor. 2 dakikalık klipli sınavda 100 üzerinden 75 alamazsan kusura bakma VAR'da görev yapamazsın. 40 üzerinde kliple, görsel hafızaları gelişti. Birçok eğitimimiz var." dedi.

Yabancı hakem konusunda ise MHK Başkanı şöyle konuştu:

"Yabancı hakeme Türk insanı olarak karşıyım"

"Yabancı hakeme Türk insanı olarak karşıyım. Yabancı teknik direktör bir tercihtir ama ben Türk teknik direktörü tercih ederim. 80 milyonluk çok güçlü bir devletiz. Hakem, teknik direktör futbolcu olmaması, dışardan bir beklenti olmasını ve kişisel olarak söylüyorum çok tasvip etmiyorum."

"Sık sık 'Sizin VAR teknolojinizi kullanabilir miyiz?' diye davet alıyoruz"

Süper Lig'de Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulamasının çok profesyonel olduğunu söyleyen Gündoğdu "VAR teknolojimiz çok iyi, iyi yatırım yapılmış. Sık sık 'Sizin VAR teknolojinizi kullanabilir miyiz?' diye davet alıyoruz. Ancak VAR'ı da kullanan bir insan. VAR'ın ilk iki yılı sancılı geçti. VAR çizgisini de yazanlar, insanlar. Konseptin sahibi David Elleray." dedi.

"Hakemlerimiz standart maaş alacaklar"

Yarı profesyonel hakemliğin birçok ülkede uygulandığını söyleyen Gündoğdu "Profesoynel hakemlik gelişmiş ülkelerde denendi onlar bile çok zorlandı. Sadece hakemlerin profesyonel olarak istihdam edilmesi işletme mantığıyla karlı bir iş olarak gelmedi. Yarı profesyonel hakemlik birçok ülkede uygulanıyor. Bize de aslında uygun olan yarı profesyonellik. Keşke tüm şartlar uygun olsa da profesyonel hakemlik olsa. Ancak herkese aynı sözleşme herkese aynı şartların uygulanmasına taraftar değilim. Önümüzdeki günlerde çalışmamızı tamamlayacağız ve önümüzdeki yıla yönetim kurulundan onay aldığımız takdirde sözleşmelerimize şöyle bir şart getireceğiz. Profesyonel hakemlerimiz bir standart maaş alacaklar ancak performansa dayalı prim alacaklar. Yani herkes her maçtan anı ücreti almayacak. Daha yüksek oranlarda performansa zorluğa dayalı prim sistemine geçeceğiz. Bu rekabiti artırır. Rekabet ortamı iyidir insanları sıcak tutar." ifadelerini kullandı.

"Arkadaşlarımız etkilenmiyor desem doğru olmaz"

13 hakemin mental olarak sorun yaşayacağını düşünmediğini söyleyen Gündoğdu "Genellikle sonuçtan giden bir toplumuz. Sonuç kötü olduğu zaman biz söylemiştim olur. Böyle bir şeyi temenni etmiyorum. Hepimiz etkileniyoruz, arkadaşlarımız da etkilenmiyor desem doğru olmaz. Onlara o mental desteği tabi ki bu süreçte vereceğim. Ben bu süreçte bir olumsuzluk yaşanacağını düşünmüyorum. Deneyimlerine, mental güçlerine güveniyorum. Hiçbir sorun yaşayacağımızı düşünmüyorum." dedi.

"Büyük liglere bakında 8-10 dakikaya varan fark var"

Karşılaşmalarda oynama sürelerinin daha çok artmasını amaçladıklarını söyleyen Gündoğdu "Devre arasında Futbol Hakemliği Çalışma Grubu ile toplandık. Çok değerli bir grup, Kulüpler Birliği üyelerinden katılım oluyor. Oyunun çok fazla durması bir problem. Çalışma grubumuzda bunu hedef olarak koydum. Süper Lig'de 1. yarının ortalaması 52 dakika 37 saniye. Büyük liglere bakında 8-10 dakikaya varan fark var. Bunu doğrudan hakem arttıramaz, oyuncu yerde yatıyorsa bu onun kendi değeriyle ilgilidir. Hakemlerimize 'Oyuncu uzak bölgede yerde yatıyorsa yanına gittikten sonra sağlık ekiplerini çağırma, giderken çağır' dedik. Bu şekilde bize düşen şeylerde geliştirmeler yapmaya çalışıyoruz. Bununla ilgili akademik çalışmalardan da faydalanmak istiyoruz." dedi.

"Hakemlikte akrabalık ilişkileri bitecek"

Artık hakemlik mesleğinde akrabalık ilişkilerinin biteceğini söyleyen Gündoğdu "Hakemlikte akrabalık ilişkileri bitecek. Babadan oğula, eş-dost ilişkileri... Biz bunu alt liglerde çok sayıda arkadaşımıza görev vermemeye başlamıştık. Kendilerinden de anlayış bekliyoruz. Birçok baba da bizi arayıp 'Ben çocuğumun etkilenmesini istemiyorum, görevimden ayrılıyorum' dedi. Bu sistemi kaldırdığımız için güzel tepkiler de aldık." dedi.