Yüzme Federasyonu yöneticisi, özel yüzme yarışı yapabilir mi?

KENAN BAŞARAN - ÖZEL HABER

Türkiye Yüzme Federasyonu'ndaki (TYF) ilginç işlerden biri daha ortaya çıktı. Ajansspor, daha önce Milli Takımlar Teknik Direktörü eşi Nilay Aras'ın kurduğu Peak Performance şirketiyle milli oyunculara danışmanlık yaparak, federasyona fatura kesitiğini ortaya çıkartmıştı. Şimdi de TYF Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Selçuk Demirel'in yüzme yarışları organize etmesi tartışma yarattı. Demirel'in yönetime girdikten sonra da Aquamasters Açıksu Yüzme Yarışları'nı düzenlemesi etik tartışması yarattı.

Çocukları da dahil etti

Selçuk Demirel, başlangıçta ticari bir amaç gütmeyen ve 2015'te Marmaris Gençlik Spor Kulübü çatısı altında düzenlenen yarışları, 2016'dan itibaren Aquamasters adıyla kendisi düzenlemeye başladı. Bu ismin patentini de 2015'te yaptığı başvuruyla aldı. Master yüzücülerin yanı sıra, 14 yaş ve üzeri çocuk yüzücüleri de organizasyona dahil eden Demirel, Aquamasters'ı büyütmeye başladı. Yılda bir olan yarışlar, zamanla yılda iki ve bu sene de olduğu gibi, üçe kadar çıktı.

Katılım ücretleri TİA şirketine

Nisan 2017'deki seçimlerde federasyon başkanlığı için kolları sıvayan Demirel, sonra fikir değiştirip bugünkü mevcut başkan Erkan Yalçın'ın listesinden yönetime girdi. Demirel, TYF yönetiminde sponsorluklardan da sorumlu yönetici oldu. Ve TYF yönetimine girdikten sonra da Aquamasters'ı düzenlemeyi sürdürdü. 2019'dan önce TYF, organizatörlerden sporcu başına pay alıyordu. Örneğin organizasyonun kısa kulvar yarışlarında yarışmacıdan 20 lira alınırken, bunun 5 lirası federasyona aktarılıyordu. Aquamasetrs'a katılan yarışmacılar katılım ücretlerini TİA Tanıtım ve Reklamcılık Ltd. Şti.'ye ödüyor.

'Nüfuzunu kullanabilir' endişesi

Yüzme camiasında Demirel'in hem federasyon yöneticisi olması hem de kendi markasıyla özel yüzme yarışı organize etmesinin doğru olmadığı savunuluyor. Federasyonun sponsorlardan sorumlu yöneticisinin, kendi yüzme yarışları için sponsor arayışına girerken nüfuzunu kullanıp kullanmayacağını soruluyor. Aquamasters yarışları, konaklamadan ulaşıma kadar hemen hemen tüm maliyetleri sponsorlar tarafından karşılanıyor. Örneğin federasyonun sponsorlarından olan Sportive, Aquamasters'a da sponsorluk desteği veriyor. Yine bu organizasyonda hakemler başta olmak üzere, federasyon bünyesindeki personelin cüzzi ücretler karşılığı çalıştığı da iddia ediliyor.

Yılda üç yarışa çıkartıldı

Aquamasters, günümüzde açıksu parkurlarıyla daha çok öne çıkıyor ve büyük ilgi de görüyor. Kadın ve erkekler olmak üzere; 3008 ve 5008 metre gençlerle, 1500, 3008 ve 5008 metre masters gibi kategorilerde düzenlenen yarışlara yüzlerce sporcu katılıyor. Hatta pandemi öncesi binlerceydi. Örneğin 2019'daki iki yarışa 2 bine yakın sporcu katıldı. 'Uluslararası Arena Aquamasters Yüzme Şampiyonaları' adıyla bu yıl yarışlar toplamda üç kez düzenlenecek. Yılın ilk yarışları 28 Mayıs'ta Marmaris'te yapıldı. Yarışlar 6 ayrı kategoride gerçekleştirildi. Pandemi sürecinin devam ettiği bu süreçteki düzenlenen yarışlara toplam 242 sporcu katıldı.

Federasyona sadece 3 bin lira

İkinci ayak 23-24 Ekim'de Göcek'te, üçüncüsüyse 28 Ekim'de Bodrum'da yapılacak. Göcek'teki Aquamasters tek yarış seçeneği için 25 yaş ve üzeri katılımcılardan 330 lira kayıt ürceti talep ediliyor. Aquayouths-Premasters'taysa 14-24 yaş arası yüzücülerden 300 lira isteniyor. Kombin yapmak isteyen yani; yani 14 yaş ve üzerinde olup her iki kategoride de yarışmak isteyen yüzücüler de 430 lira ödeyecek. 2019 öncesi sporcudan alınan ücretin yaklaşık dörtte biri federasyona katkı payı olarak verilirken, bugün organizatörler sadece üç bin lira ödüyor.

Federasyonun kazancı kuşa döndü

Bu da eski sisteme göre hiç lafı edilmeyecek bir ücret demek. Bir örnekle açıklayalım: Aquamasters'a katılacak master sporcudan kişi başı 330 lira alınıyor. Sadece 100 sporcuyla bir hesap yaparsak, toplanacak para 33.000 lira. Eskiden olduğu gibi federasyona dörtte bir oranında pay verilse, kamuya gidecek tutar 100 sporcu için 8 bin 250 lira olacaktı. Oysa bugün tüm organizasyon için 3 bin lira ödeniyor. Aquamasters'ın Mayıs ayağına 242 sporcu katıldığını ve önümüzdeki yarışa da daha fazla katılımcının beklendiğini de hatırlatalım!

Demirel: Buradan bir şey çıkmaz

Evet, ortada iki önemli soru var: Sponsorluklardan da sorumlu federasyon üyesinin, fiilen içinde yer alarak özel yüzme yarışmaları düzenlemesi etik mi? Bu yarışları düzenlerken, sponsorluk desteği sağlamada federasyondaki unvanından kaynaklı bir nüfuz kullanıyor mu? Ortaya atılan ididalar üzerine cevap hakkı oluşan TYF Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Selçuk Demirel'i de aradık. Demirel, federasyon yöneticisi olmasıyla Aquamaster Yarışları'nın düzenlemesinin etik bir sorun oluşturmadığını belirterek, "Buradan bir şey çıkmaz" dedi.

'Federasyonla bir alakası yok'

Aquamasters şampiyonlarının Arena firmasının Türkiye temsilcisiyle, Türkiye Yüzme Federasyonu arasında yapılan bir sözleşme kapsamında yapıldığını belirten Demirel, "Federasyonla bir alakası yok. Yönetmelik gereği federasyona bir katılım bedeli ödeniyor. O paralar da ödeniyor. Diğer şampiyonalar da Aquamasters da bunları ödüyor" dedi.

'Seçimler öncesi muhalefet...'

Federasyonun payını düşüren ve adeta sembolik standart bir ödemeyi getiren yönetmelik değişikliğini ise Demirel şöyle savunuyor: "Diğer branşlarda da öyle. Örneğin atletizmde yılda 150 tane koşu düzenleniyor. Atletizm Federasyonu'na 1500 lirayı yatıran ve organizasyon anlamında vecibelerini yerine getiren her kuruma onay veriliyor. Yüzme Federasyonu'nda da bu bedel 3 bin lira. İl spor müdürlükleri üzerinden yarışma talep edenlere, önce federasyonun teknik kurulu değerlendiriyor; şartları yerine getiriyorlar mı, güvenlik ve nitelik sorgulanıyor. Teknik kurul onay veriyor, sonra il spor müdürlüklerine, valiliklere onay prosedürü işleniyor. Federasyona da yarışmadan bir ay önce ücreti ödeniyor. Yani buradan bir şey çıkaramazsınız. Anlıyorum seçimler öncesi muhalefet anlamında bu tür şeylere de saygı duymak lazım ama alakası yok."

'Önceki federasyon bilmiyordu'

2019 öncesinde federasyona yapılan sporcu başına katkı ödemesinin artık olmadığını belirten Demirel, "Yönetmelikte organizasyon başına açıksu yarışlarında 3 bin lira bir bedel alınıyor. Mayısta'ki yarışın 3 bin liralık bedeli ödendi.

Federasyonun başka da bir talebi yok, yönetmeliği de açık. Uygulama bu şekilde. İki önceki federasyon döneminde nasıl yapacaklarını bilmiyorlardı. O zaman cüzzi bir şeydi" dedi. Demirel'in cüzzi dediği ücret, katılım ücretinin dörtte biri. Örneğin Ekim 2016'da kişi başı erken kayıtta 20 lira alınıyordu. Buna göre federasyon 5 lira pay alıyordu.

'Sözleşmeyi federasyonla Arena yaptı'

Aquamasters organizasyonunu yapan bir tüzel kişilik olduğunu söyleyen Demirel, "O firmanın, Arena'nın Türkiye Temsilcisi Sportive ile veya şampiyonayı hayata geçirmek için diğer sponsorluklarla yaptıkları sözleşme ayrı. Federasyonla yapılmış bir sözleşme falan yok. Sadece Arena'nın federasyonla yapmış olduğu bir sözleşme var. Bu sözleşmenin içerisinde de Arena'nın yılda iki veya üç kere bu şampiyonayı düzenlemesi konusunda bir mutabakatı var. Ama Arena'nın federasyonla yaptığı tüm şampiyonaların içindeki bir organizasyon bu (Aquamasters)."

Amaç yüzmeyi sevdirmek ama gelir de fena değil

Demirel,  Arena firmasının federasyonla yaptığı genel sözleşme içerisinde yüzme sporuna dair farkındalık yaratmak, her yaştan daha çok insana ulaşmak ve yüzme sevgisini aşılamak için bir organizasyonlar bütünü olduğunu kaydetti. Yılda üç keze çıkartılan Aquamasters Açıksu Yüzme Yarışları, çok sayıda sponsorluk desteği ve 300 ile 430 lira arasında değişen kişi başı sporcu katılım bedeli aldığını tekrar hatırlatalım. Pandemi öncesi son yarışlara 2 bine yakın sporcu katılmıştı. Bu sene pandeminin etkileri ve kısıtlamaları sürdüğü için muhtemelen bu sayı daha düşük olacak. Ama bin kişi bile katılsa, sponsorluk gelirleri hariç, sırf katılım ücretinden 300 ila 400 bin arasında bir gelir sağlanacak.

'Federasyon logosu kullanmak mecburi'

Demirel, federasyon sitesine Aquamasters tanıtımı konulmadığını ama şampiyonalarında federasyon logosu kullanıldığını söyledi: "Tüzel kişilik olarak Aquamasters'ın onursal başkanıyım. O başka. Federasyonun logosunun olmasıysa şu şekilde: Federasyon tüm yarışlara bir onay kodu veriyor. Bu kodu verdiği için logo konuluyor. Bazı dönemlerde bazı kurumlar, federasyonun onayı olmadan yarışlar düzenlemeye kalktı. Çeşitli şehirlerde su soğukluğu normal kriterlerinin altında, koşullar sağlanmadan kaçak-göçek, başka bir federasyon -örneğin Herkes İçin Spor Federasyonu- yarış düzenliyor. Bunun önüne geçmek için yönetmelik hazırladık ve tüm il müdürlüklerine gönderdik. Dedik ki 'Açık yüzme yarışı düzenlenmek isteniyorsa il müdürlükleri üzerinden bize talepte bulunulsun. Resmi veya özel, farketmez. Bize gönderin biz teknik olarak inceleyip onay kodu verelim."

'Benim yönetimde olmamla ilgisiz'

Logo ve onay kodunu sporcu için yaptıklarını belirten Demirel, "Çünkü sporcu orada onay kodunu görüyorsa, 'Bu federasyonun denetiminden geçmiş, ben buna güvenle gidebilirim' diyor. Benim yönetimde olmamla hiçbir alakası yok. Tam tersine, federasyonun bu işi ne kadar tetizlikle takip ettiğini gösteriyor. Bu hafta sonunda 9 Eylül Üniversitesi'nde kısa kulvar havuzunda masterler yarışı yapıldı. Tanıtımında federasyon logosu da var. Aquamasters'a özel bir şey değil. Yarış talebinde bulunan herkese logo ve onay kodu kullanılıyor" dedi.

Oceanman'e direnci bakan kırdı

Evet, Selçuk Demirel, iddiaları reddediyor. Federasyon yönetiminde olmakla, yüzme yarışları organize etmesi arasında etik bir sorun görmüyor. Herhangi bir şekilde nüfuzunu kullandığını da reddediyor. Herkesin Aquamaster benzeri yarışları düzenleyebileceğini söylüyor. Ancak Alanya'da bu yıl 2. yapılan ve dünyanın en büyük açıksu yüzme yarış serisi olan Oceanman'e federasyon uzun süre direndi. Bu yarışın, Alanyalı olan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun devreye girmesiyle düzenlendiği bilgisi geldi bana.

Amatör yarıştan dev bir ticari organizasyona

2014 yılında vetaran yüzücülerin eğlenmek ve spor yapmak amacıyla ceplerinden para harcayarak başlattığı ama sonrasında Aquamasters adını alan açıksu yüzme yarışları, 2016'dan itibaren dev bir ticari sportif faaliyete dönüştü. Sporcuya verilen madalyadan, konaklanılan otele, ulaşımdan diğer tüm ayni ihtiyaçlara kadar, sponsorların maliyetini üstlendiği yarışlara katılan sporculardan alınan ücretler tamamen organizatöre kalıyor. Organizatör, federasyona sadece 3 bin lira ödüyor. Oysa 5-6 yıl önce bile bir organizasyonda 4 bin lira ödendiği oldu. Çünkü eskide sporcu başına alınan ücretin yaklaşık dörtte biri federasyona gidiyordu.

Katılım ücreti 6 kat arttı federasyon payı aksine düştü

Yönetmelik, Aquamasters'ı da düzenleyen Hüseyin Selçuk Demirel'in de içinde yer aldığı federasyon tarafından 2019'da değiştirildi. Bundan 5 yıl önce açıksu kulvarında sporcu başı 50 lira alınırken, bugün en düşük ücret 300 lira. Sporcudan alınan ücret 6 kat artarken, şampiyonayı düzenleyen organizatörün federasyona verdiği pay 5 yıl öncesinin de altında kalıyor. Şampiyonanın adı 'masters' ifadesini içerse de 14 yaşında çocukların da yer aldığı ve de vetaranlara kadar uzanan bir sporcu profiline sahip. Net şekilde görülüyor ki amaç alabildince çok sporcu ve gelir...

NOT: Konuya ilişkin Türkiye Yüzme Federasyonu Başkanı Erkan Yalçın'ını da aradım ama bir geri dönüş olmadı.