Şampiyonlar Ligi sil baştan! İşte yeni sistemin tüm ayrıntıları...

Hüseyin ÖZKÖK - AJANSSPOR

UEFA, uzun bir süre önce 19 Nisan 2021’de İcra Kurulu 20 Nisan günü de Genel Kurul toplantılarının yapılacağını duyurduğunda 19 Nisan gününün futbol tarihinin en büyük kaosunun ortaya çıktığı gün olacağını kimse düşünmüyordu. Çok sayıda kararın alınacağı İcra Kurulu’nun gündeminde en önemli konular, büyük kulüplere daha fazla para kazandıracağı düşünülen Şampiyonlar Ligi’nin yeni formatının kabul edilmesi ile EURO 2020 ile ilgili yol haritasının son halini almasıydı.

Ancak 18 Nisan’ı 19’a bağlayan gece yarısı futbol dünyasında adeta bir volkan patlaması gerçekleşti. İngiltere’den 6, İspanya ve İtalya’da 3’er kulüp büyük ses getiren bir açıklama yaparak şimdilik 12 kulübün içinde yer aldığı Avrupa Süper Lig’i kurduklarını resmen açıkladılar. Bu haberin yarattığı şok ve ortaya çıkan kaos üzerine 2 gündür çok şey yazılıp söyleniyor. Bu durumun daha uzun süre devam edeceği bir gerçek. Ancak bizim yazı konumuz Şampiyonlar Ligi’nin ve diğer iki turnuvanın yeni formatları.

UEFA İcra Kurulu Toplantısı, Avrupa futbolunun patronunun reste rest ile karşılık vermesiyle başladı. Kurul ilk olarak 2024 yılında uygulamaya koyacağı Avrupa kupalarındaki yeni formatı firesiz olarak kabul ederek 12 kulübe yolundan sapmayacağı mesajını verdi.

Peki uzun süreden beri büyük çoğunlukla belli olan format açıklanan resmi haliyle neler içeriyor, gelin hep beraber onlara bakalım. Şampiyonlar Ligi, Avrupa Ligi ve gelecek sezon hayata geçirilecek olan Konferans Ligi, önümüzdeki 3 yıl daha grup maçları sistemiyle oynandıktan sonra 2024 itibarıyla artık bambaşka bir kimliğe bürünecek.

Ön eleme turlarının eskisi gibi devam edeceği Yeni Şampiyonlar Ligi’ne 32 yerine 36 takım katılırken bu takımların her biri kura ile belirlenecek 10 diğer takım ile 5 içeride 5 dışarıda olmak üzere toplam 10 müsabakada karşı karşıya gelecek. Takımlar birer kez karşılaşacak ve rövanş olmayacak.

İsviçre Sistemi olarak adlandırılan bu sisteme göre takımlar aynı puan cetvelinde yer almalarına karşın 36 takımın sadece 10’u ile oynayacaklar. Yani takımlar böylece eski sistemde 6 maç oynadıkları grup aşamasının ardından yeni formatın ilk aşamasında 10 maç oynayarak daha fazla gelir elde etmiş olacaklar.

Maçlar tamamlandığında ortaya çıkacak puan cetvelinde ilk 8 takım son 16 turu için doğrudan vize alırken 9-24 arasında kalan 16 takımın yer alacağı play off turuyla son 16 turunun diğer 8 takımı belirlenecek. Play-Off turu sonunda 8 takım Avrupa’ya veda ederken diğer 8 takım eşleşecekleri ilk 8 takımla ilk maçlarını iç sahada oynayacaklar. Turnuvanın bundan sonrası alışık olduğumuz şekilde çift maçlı eleme sistemiyle sürecek ve tek maç üzerinden oynanacak final müsabakasıyla sonlanacak.

UEFA, Avrupa Ligi ve Konferans Ligi’ni de 2024 itibarıyla yine aynı sistemle oynatacak. Şimdilik 32 takımla düşünülen ancak takım sayısının 36’ya çıkma ihtimalinin de bulunduğu UEFA tarafından açıklanan o turnuvalarda takımlar Avrupa Ligi’nde 8 (4 içeride 4 dışarıda) Konferans Ligi’nde ise 6 takımla (3 içeride 3 dışarıda) karşılaşacak. Aynı şekilde İsviçre Sistemi ile düzenlenecek bu iki organizasyon da daha sonra Şampiyonlar Ligi’nde olduğu gibi ilerleyecek.

Burada en önemli noktalardan biri ise artık bu 3 turnuva arasında geçiş olmayacak olması. Önümüzdeki 3 yıl boyunca aşağıya doğru geçişler her zaman olduğu gibi devam ederken 2024 sonrası başarısız olanlar artık doğrudan elenecekler.

2024’te başlayacak Yeni Şampiyonlar Ligi’nde takım sayısı 32’den 36’ya çıkacağı için 4 takımlık yeni kontenjanın nasıl belirleneceği uzun süre tartışmalara konu olmuştu. UEFA ve Avrupa Kulüpler Birliği ECA, 1 takımın Avrupa Ülkeler sıralamasında beşinci sırada yer alan ülkenin ligi 3. Sırada bitiren takımı olmasını, diğer 3 takımın kulüplerin son 10 yıllık başarı performansına göre seçilmesini istediler. Avrupa Ligleri Birliği ise ilk seçeneği kabul ederken diğer 3 takımın ülkeler sıralamasına göre o ülkelerin şampiyonlarından seçilmesi gerektiği yönünde görüş bildirmişti.

• 1 Takım ülkeler sıralamasında beşinci sıradaki ülkenin lig üçüncüsü
• 1 Takım ülkeler sıralamasında on birinci sırada bulunan ülkenin şampiyonunun doğrudan katılımı.
• 2 Takım kendi liginde Şampiyonlar Ligi gruplarına doğrudan katılım hakkı alamamış ancak Şampiyonlar Ligi ön eleme, Avrupa Ligi veya Konferans Ligi’ne katılım hakkı elde etmiş ve bu durumdaki takımlar arasında Avrupa’da son 5 yılda (10 değil) en yüksek puana sahip takımların doğrudan katılımı kararını aldı. Yani önceki 5 yılda puanı yüksek olan bir takım kendi liginde Avrupa bileti alamazsa Şampiyonlar Ligi’ne katılım hakkı elde edemeyecek.

Avrupa Kupalarının formatının değişmesinin ardından Şampiyonlar Ligi’nde finale kadar 19, Avrupa Ligi’nde 17 ve Konferans Ligi’nde 15 maç haftası oynanacak. UEFA şu ana kadar uyguladığı katılım formatında özellikle de Konferans Ligi’nin devreye girecek olması nedeniyle 2021/22 sezonu itibarıyla değişikliğe gidiyor. Bununla birlikte 64 takımdan 32 takıma indirilen Avrupa Ligi’ne katılım çok daha zor hale gelecek. Grup maçlarına lig ve kupa yoluyla doğrudan katılacak takım sayısı da ciddi şekilde azaltıldı. UEFA bunu yaparak kulüplerin gelirlerini ve maç kalitelerini arttırmayı hedefledi.

Avrupa Ligi gruplarında UEFA ülkeler sıralamasında ilk 4 sırada yer alan ülkelerin liglerini 5. Sırada bitiren takımlarla ilk 6’da yer alan ülkelerin kupa galipleri ve 5. Ülkenin lig 4’ncüsü direkt gruplardan katılacak. Sıralamada 7-12 arasında bulunan 6 ülkenin takımları Play-Off turu itibarıyla Avrupa Ligi’nde sahne alacak. Bu da geçen yılı 11. Sırada bitiren ülkemizin kupa galibi Play-Off turundan başlamak zorunda. 13-14 ve 15. Ülke takımları ise 3. Ön Eleme Turunun yolunu tutacaklar. 16 ve aşağısında yer alan tüm ülke takımları ise istisnasız Konferans Ligi’ne gidecek.

Konferans Ligi gruplarına ise lig veya kupa yolundan doğrudan katılım olmayacak. Avrupa Ligi Play Off Turunda elenen 10 takımın yanında ön elemelerde başarılı olan takımlar grupları 32 takıma tamamlayacak.